4 dekady Galerii

Galeria powstała jako Biuro Wystaw Artystycznych. Pierwszym dyrektorem instytucji został Krzysztof Jeżyk. Początkowo BWA funkcjonowało bez własnej siedziby. W 1978 roku otrzymało pomieszczenia przy pl. 3 Maja 3, ale bez miejsca wystawienniczego. Wystawy organizowane były w Muzeum Okręgowym Ziemi Kaliskiej czy ośrodkach kultury na terenie województwa kaliskiego. Uroczyste otwarcie pierwszej Galerii Sztuki Współczesnej BWA nastąpiło 14 czerwca 1983 r. w Ostrowie Wielkopolskim przy ul. Raszkowskiej 1. Jej kierownikiem została Ewa Matecka. W styczniu 1986 otwarto Galerię Sztuki Współczesnej BWA w Kaliszu przy pl. św. Józefa 1, której kierownikiem został Zygmunt Baranek - projektant obu Galerii.  W 1992 roku Galeria w Kaliszu przeniosła się do nowej siedziby przy pl. św. Józefa 5. Dyrektorem BWA został wtedy Andrzej Grochowski, a 6 lat później funkcję tę objął Marek Rozpara.  Od 1999 roku Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Ostrowie Wielkopolskim zaczęła działać samodzielnie. Natomiast 10 września 2010 roku Biuro Wystaw Artystycznych zmieniło nazwę na Galeria Sztuki im. Jana Tarasina. Od 2014 roku jej dyrektorem była        dr Małgorzata Kaźmierczak, a od 2016 - dr Joanna Dudek. W 2017 roku powołano przy Galerii Radę Artystyczno-Programową, w której skład weszli przedstawiciele świata sztuki, nauki i biznesu.

Misją Galerii było i jest prowadzenie działalności wystawienniczej i edukacyjnej, której zadaniem jest upowszechnianie wiedzy o sztuce współczesnej - jej aktualnych i różnorodnych trendach i tendencjach. Poza prezentowaniem najciekawszych postaw artystycznych priorytetowym zadaniem Galerii jest budowanie dialogu z żywą publicznością, czemu służą spotkania autorskie, wykłady, filmy, warsztaty, plenery, a także coraz częściej, działania performatywne i interwencje w przestrzeni publicznej. Różnorodne formy wypowiedzi artystycznej są wyzwaniem i niosą wiele pytań, ale poza zachwytem i wzruszeniem służą wywołaniu poruszenia - krytycznej i głębszej refleksji.

W ciągu minionych 40 lat w obu galeriach zaprezentowano prace m.in. takich artystów jak.: Alina Szapocznikow, Jan Tarasin, Jarosław Kozłowski, Stanisław Dróżdż, Jan Nowosielski,  Zdzisław Beksiński, Jacek Sienicki, Edward Dwurnik, Marcin Berdyszak, Ryszard Horowitz, Władysław Hasior, Jan Młodożeniec, Jan Sawka, Andrzej Pągowski, Józef Wilkoń, Ewa Beata Białecka, Pola Dwurnik, Iwona Demko, Dariusz Fodczuk, a ostatnio  Katarzyny Józefowicz, Sebastião Salgado, Michała Szlagi czy kolekcję Galerii na Piwnej z pracami m.in. Emmetta Williamsa i Andrzeja Dłużniewskiego. W Galerii wielokrotnie prezentowano artystów związanych z Kaliszem.

Galeria organizuje konkursy o zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym. W 1990 roku w Ostrowie Wlkp. zorganizowano I Salon Plastyki EGERIA – konkurs na dzieło roku. Łącznie odbyło się 13 edycji Salonu. W 2012 roku dedykując konkurs Janowi Tarasinowi ogłoszono pierwszą edycję Międzynarodowego Kaliskiego Biennale Rysunku i Grafiki „PRÓBA 1”, na którą wpłynęło 238 prac 93 autorów z 6 krajów. Druga edycja konkursu odbyła się w 2014 roku – zgłoszono na nią 178 prac 65 autorów. Tegoroczna trzecia edycja otrzymała interdyscyplinarny charakter w ramach „Międzynarodowego Konkursu na Eksperyment w Sztukach Wizualnych – „Próba 3". Na konkurs wpłynęło 88 projektów (ponad 500 prac) artystów z Polski, Niemiec, USA i Białorusi. Finał konkursu zostanie zaprezentowany w grudniu 2017 r.

W 2001 i 2011 roku dla artystów tworzących w Kaliszu lub związanych z Galerią zorganizowano dwie edycje Salonów Kaliskich. W tym roku zastąpiło je Kaliskie Biennale Sztuki „A-Kumulacje 2017”, którego celem była otwarta formuła zgłoszeń i prezentacja najciekawszych postaw twórczych artystów związanych z Kaliszem. Na konkurs wpłynęło 105 prac 64 artystów z Kalisza, Poznania, Wrocławia, Krakowa, Szczecina, Paryża, Hagi, Barcelony i Berna. Prace zostały zaprezentowane w Galerii, na dworcu PKP, na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym UAM, w kaliskich kinach i w przestrzeni miejskiej.

W 2013 roku z inicjatywy Galerii Sztuki im. Jana Tarasina zorganizowano w Kaliszu projekt „Pytania sztuki: pytania obrazu – pytanie obrazem” we współpracy z Muzeum Okręgowym Ziemi Kaliskiej oraz Centrum Rysunku i Grafiki im. T. Kulisiewicza. Od 22 marca do 10 czerwca 2013 odbyło się pięć równolegle zorganizowanych wystaw, na których zaprezentowano ponad 230 prac: Tomasza Ciecierskiego, Andrzeja Dłużniewskiego, Stanisława Dróżdża, Stanisława Fijałkowskiego, Stefana Gierowskiego, Krzysztofa Gliszczyńskiego, Jarosława Kozłowskiego, Jacka Sienickiego, Pawła Susida, Andrzeja Pepłońskiego, Jana Tarasina i Marka Zaborowskiego. Celem projektu było pokazanie artysty jako badacza, który eksploruje świat poprzez pytania, jakie zawiera w swoich pracach, a także stworzenie wyjątkowego wydarzenia artystycznego w Kaliszu. Wystawom towarzyszyły wykłady, spotkania z artystami i warsztaty oraz katalog opracowany przez kuratorkę projektu - dr Joannę Dudek.

W 2016 roku w Galerii został zrealizowany projekt „Powrót do przyszłości” dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu ‘sztuki wizualne’.  Dzięki staraniom dyrektorki Małgorzaty Kaźmierczak oraz autorów projektu,Mateusza Szymanówki i Katarzyny Koślacz, w Kaliszu zaprezentowano w czterech odsłonach historyczne i współczesne związki eksperymentalnej choreografii i sztuki performance. Był to cykl spotkań polegających na pokazach choreografów: Marty Ziółek, Magdaleny Ptasznik, Ani Nowak, Kasi Wolińskiej, Marii Zimpel, Alexa Baczyńskiego-Jenkinsa, Przemka Kamińskiego i Agaty Siniarskiej oraz dyskusjach, podczas których Galeria gościła m.in. Józefa Robakowskiego, Izabellę Gustowską, Janusza Bałdygę czy Przemysława Kwieka. Projekt zaowocował wydaniem unikatowej publikacji, w której  poza efektem działań  można  prześledzić proces  inicjowania i projektowania tego typu wyjątkowych wydarzeń.

Przez 40 lat istnienia instytucji odbyło się tu również wiele spotkań autorskich, wykładów, spektakli, pokazów filmów o sztuce, koncertów, wydarzeń typu performance.  W ramach cyklu „Kino (na) sztuki” goszczono m.in. Annę Baumgart czy Karola Radziszewskiego. Swoje pokazy performance zaprezentowali m.in. Arti Grabowski, Kamil Guenatri, Irma Optimisti, Jeffery Byrd, Paweł Kwaśniewski, Mehdi Farajpour oraz grupa „Łódź Kaliska”.

Od 2015 roku Galeria realizuje również projekt „Postój ze sztuką” na kaliskich przystankach, gdzie cyklicznie pokazuje prace wybranych artystów. Do tej pory byli to m.in.  Anna Kutera, Michał Szlaga, Tomasz Machciński, Karol Radziszewski, Michał Knychaus, Xawery Wolski, Olga Kowalska i Irena Kalicka.

Galeria od 1977 roku prezentowała wystawy za granicą m.in. we Włoszech, Finlandii, Chinach, Rumunii, Niemczech i Rosji. W ramach współpracy z miastami partnerskimi, Hamm (Niemcy), La Louviere (Belgia) i Heerhugowaard (Niemcy) oraz okręgu Calgary w Kanadzie, odbywają się prezentacje, które pozwalają na współpracę środowisk artystycznych.

W latach 1978-2006 z inicjatywy Galerii odbywały się również plenery malarskie w uroczych zakątkach ziemi kaliskiej, których uczestnikami byli zarówno artyści kaliscy, jak i goście z Polski oraz z zagranicy. W roku 1995 oraz 1998 na plenerach gościł także jej późniejszy patron - Jan Tarasin.

Galeria we współpracy z Fundacją Haliny Sroczyńskiej w Opatówku, Zarządem Rejonowym PCK w Kaliszu, Towarzystwem Opieki nad Zwierzętami czy z wolontariuszami z IV LO w Kaliszu czterokrotnie organizowała aukcje charytatywne. W 1997 były to aukcje na rzecz Domu Dziecka w Kłodzku (po powodzi), w 1998 i 1999 roku na rzecz Domu Dziecka w Liskowie, w 2000 roku dwie aukcje dla zwierząt z kaliskiego schroniska oraz chorego dziecka, a w 2002 na stworzenie oddziału opieki długoterminowej.

Galeria współpracuje również z instytucjami kultury, m.in. z kaliskim Teatrem im. Wojciecha Bogusławskiego. W 2002 roku w wirydarzu Galerii pokazano przygotowany przez Teatr spektakl „Raj”. W sumie zagrano go 4 razy. Jako partner Galeria realizowała w 2017 roku półkolonie dla dzieci i młodzieży "Puls Miasta" oraz cykl bezpłatnych warsztatów w ramach projektu „Współ-pracuj w kulturze”, dofinansowanych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. BWA przez 20 lat współpracowało również z teatrem amatorskim „Teatr 24”, który w przestrzeni Galerii wystawiał średnio 5 pokazów rocznie.

Galeria od lat prowadzi działalność edukacyjną. W 1994 roku zainicjowano „Pracownię pod Galerią” dedykowaną dzieciom, która obecnie pod nazwą „Laboratorium Sztuki” prowadzi także warsztaty dla dorosłych. Trzykrotnie w Zespole Pałacowo-Parkowym w Gołuchowie została zorganizowana „Zielona Sztuka” - plener artystyczny dla najmłodszych. Warsztaty i wykłady prowadzone przez wielu znakomitych artystów, tj. Jarosława Kozłowskiego, Artura Żmijewskiego, Aleksandrę Wasilkowską czy Irenę Kalicką, pozwoliły uczestnikom na rozwijanie talentów plastycznych, a połączenie sztuki z ekologią i nauki z zabawą dało im dodatkowo szansę pogłębiania zainteresowań. Z uwagi na dużą wymianę kreatywnej energii "Zielona Sztuka" jest bardzo dobrze przyjmowana przez całe środowisko lokalne.

Dla osób pragnących pogłębić specjalistyczną wiedzę Galeria organizuje wykłady dotyczące różnorodnych problemów sztuki współczesnej, na których gościli m.in. prof. Jarosław Kozłowski, Iwo Zmyślony, Adam Mazur, Ewa Gorządek, Ewa Tatar, prof. Izabella Gustowska, prof. Marcin Berdyszak, dr Mikołaj Iwański, Małgorzata Paszylka-Glaza, Mikołaj Poliński, prof. Piotr Łuszczykiewicz i Anna Tabaka.

Rozwijaniu plastycznych zainteresowań wśród dzieci i młodzieży służy również konkurs „Świat dziecka”, który organizowany jest od 32 lat. Przez cały czas cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem, o czym świadczy liczba nadsyłanych każdego roku prac – w sumie było ich 32 586. W czasie trwania wystaw w Galerii odbywają się również tematyczne warsztaty plastyczne dla przedszkoli i szkół.

R. Kuciński, na podstawie materiałów Galerii