Kaliskie starodruki w POLONIE

Biblioteka cyfrowa POLONA, rozwijana przez Bibliotekę Narodową, jest obecnie najnowocześniejszym tego typu portalem w Polsce i jednym z najnowocześniejszych na świecie. Jej podstawowym celem jest zapewnienie szerokiego, powszechnego i bezpłatnego dostępu do zasobu zdigitalizowanego piśmiennictwa polskiego oraz informacji o nim. W portalu udostępniane są przede wszystkim zbiory z domeny publicznej, m.in.: stare druki, książki z XIX i XX w., ryciny, druki ulotne, nuty, rękopisy, zbiory kartograficzne i czasopisma. - Zważywszy na duży zasób starodruków, bogate kolekcje oraz ich szczególną wartość dla dziedzictwa kulturowego, Biblioteka Narodowa umożliwiła naszej instytucji ich stałe prezentowanie w Panelu Instytucji w POLONIE. Udostępniono nam także narzędzia konieczne do zarządzania naszymi zasobami, dzięki czemu możemy obecnie tworzyć własną kolekcję cyfrową wraz z opisem i zachowaniem tożsamości biblioteki – mówi Adam Borowiak, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka w Kaliszu.

Zbiory specjalne kaliskiej książnicy będą prezentowane obok zasobów Biblioteki Narodowej, Biblioteki Jagiellońskiej, Biblioteki Czartoryskich, Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina czy Instytutu Teatralnego. - W Dziale Zbiorów Specjalnych Biblioteki Głównej znajduje się 246 starodruków. W pierwszej kolejności do POLONY są włączane calisiana – książki wydane w Kaliszu. W repozytorium cyfrowym można już znaleźć dwa zdigitalizowane starodruki z naszych zasobów: „Orationvm Ecclesiasticarvm Dominicalium” Stanisława Zakrzewskiego oraz „Jedynak w honorze” Kazimierza Gruszeckiego – dodaje Adam Borowiak.

„Orationvm Ecclesiasticarvm Dominicalium” Stanisława Zakrzewskiego jest najstarszym drukiem kaliskim w zbiorach Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kaliszu. Został wydany w drukarni Wojciecha Gedeliusza w 1620 roku. Ten oprawiony w pergamin tom pisany w języku łacińskim zawiera kilkadziesiąt krótkich kazań przygotowanych na użytek kaznodziejów, a następnie dedykowanych w części I – królowi Zygmuntowi III oraz w części II – biskupowi Grzegorzowi Zamoyskiemu. Szczególną uwagę zwraca karta tytułowa, na której oprócz odręcznej, dziś nieczytelnej już noty, widnieje pierwszy symbol kaliskich drukarzy, a mianowicie dłoń trzymająca pięć lilii. Autor dzieła – Stanisław Zakrzewski, doktor teologii, ukończył naukę w kolegium jezuickim w Lublinie, a następnie wstąpił do zakonu Kanoników Regularnych Laterańskich w Czerwińsku. W latach 1618-1628 pełnił rolę kaznodziei przy kościele św. Jerzego w Warszawie, a także lektora Pisma Świętego. W tym czasie wydał m.in. broszurę Proca Dawidowa piącią kamieni uzbrojona... (Warszawa 1623), a także kazania Rubus ardens seu Constitutiones comitiorum generalium... (Kraków 1618), Iosephus Patriarcha seu Oratio ecclesiastica de B. Ignatio... (Kalisz 1620) oraz Rozsiewacz gospodarny albo Kazanie o B. Janie Kantym, Akademijej Krakowskiej profesorze (Poznań 1623).

„Jedynak w honorze” Kazimierza Gruszeckiego został wydany w Drukarni Kollegium Soc: Jesu w 1730 roku. Jest to kazanie na cześć ks. Józefa Antoniego Łaszcza (1704-1748) sufragana chełmskiego i tytularnego biskupa Antipatris, od 1741 biskupa koadiutora kijowskiego, zmarłego przed objęciem diecezji, kanonika gnieźnieńskiego, krakowskiego i poznańskiego, opata komendatoryjnego hebdowskiego. Kazimierz Gruszecki (5 lut. 1696 r., † w Ostrogu 21 grudnia 1767) był jezuitą i autorem kilku kazań panegirycznych na cześć zasłużonych osób lub uroczystości kościelnych.

Wspomniane starodruki dostępne są tutaj.

MIK, źródło: MBP, fot. MBP