Historia Jana i Heleny nawet po 80 latach wzbudza w czytelniku emocje. Co spowodowało, że dwoje młodych ludzi targnęło się na swoje życie? Odpowiedź zamieściła "Gazeta kaliska", w numerze 109 z 21 kwietnia 1936 r., w artykule pod tytułem ,,Romantyczna para popełniła samobójstwo’’:
,,W dn.8 b.m.we wsi Łęka gm. Rościełec, na polu, przy drodze publicznej popełnili samobójstwo przez wypicie kwasu karbolowego, para narzeczonych: 28-letni Jan Slusarek, kawaler, robotnik, zam. we wsi Łęka i 17-letnia Helena Karczmarkówna, panna, krawcowa, zam. przy rodzicach w tejże wsi. Jak się dowiadujemy przyczyną samobójstwa pary zakochanych było nie zezwolenie rodziców Karczmarkówny na poślubienie Slusarskiego dlatego że jest biedny’’ ("Gazeta kaliska", nr 109 z 21 kwietnia 1936 r.APK, Varia, sygn. 95)
W gazetach sprzed lat nie brakowało artykułów mówiących o samobójstwach, morderstwach, rozbojach czy porwaniach. Zwłaszcza te ostatnie, czytane po czasie wywołują pytania: co stało się z zaginionym? Czy wrócił do domu? W lipcu 1931 roku zaginęły 18-letnia Anna i 19-letnia Kazimiera:
,,W dniu wczorajszym wpłynęło do władz policyjnych zameldowanie o niezwykłym zniknięciu18-letniej Anny Lesińskiej oraz 19-letniej Kazimiery Poździejówny. Obie przebywały na letnisku w Kamieńsku. Korzystając z pięknego wieczoru dziewczęta spacerowały w ludnej alei. Około godziny 11, gdy obie spacerowały, nadjechało jakieś eleganckie auto, które zatrzymało się tuż przy spacerujących dziewczętach. Wobec panujących ciemności spacerowicze nie zdołali zorientować się czy zostały one wciągnięte do samochodu, czy też wsiadły dobrowolnie. W chwilę potem limuzyna pomknęła z całą szybkością, ginąc w mrokach nocy zaś obie dziewczyny zniknęły’’ ("Kaliski głos poranny" z 18 lipca 1931 r.APK, Varia, sygn. 96, s. 6).
Informacja prasowa o nieszczęśliwym wypadku pewnej kobiety, która połknęła własną protezę zębową. "ABC. Pismo codzienne informuje wszystkich i wszystkiem", nr 277 z 23 września 1931 r. APK, Varia, sygn. 103. s. 2
Dla wszystkich, którzy interesują się historią, a zwłaszcza jej najmroczniejszymi kartami kaliskie Archiwum Państwowe przygotowało niezwykłą wystawę on-line pod nazwą "Archiwalia z dreszczem i spod ciemnej gwiazdy". - Tym razem wyeksponowano archiwalia, które ukazują często tę gorszą stronę ludzkiej natury i charakteru. Można by rzec, że niezależnie od czasów, nasze życie to ciągła walka dobra ze złem - czytamy w opisie wystawy.
Ekspozycja składa się z 7 kategorii, które charakteryzują najczęstsze przypadki przykrych zdarzeń XIX i XX w. Są to: ,,Zaginięcia, porwania’’, ,,Nieszczęśliwe wypadki’’, ,,Samobójstwa i zabójstwa’’, ,,Napady, chuligaństwo, włóczęgostwo’’, ,,Kradzieże’’, ,,Nierząd i prostytucja’’, ,,Pijaństwo’’. W sumie prezentowane są 54 skany przynależne do 44 obiektów.
Najstarsze prezentowane archiwalia pochodzą z 1886 r. i zostały zamieszczone w gazecie "Kaliszanin". Materiały to wycinki artykułów prasowych, dokumenty urzędowe oraz nieliczny, aczkolwiek bardzo ciekawy materiał ikonograficzny. Zaliczają się do nich fotografie zbiorowe kaliskich prostytutek z lat 1915-1918 oraz udokumentowany stan zniszczonego w działaniach wojennych i rozkradzionego skarbca Komunalnej Kasy Oszczędności miasta Kalisza z lutego 1945 r.
Fotografia zbiorowa kaliskich prostytutek z lat 1915-1918
Prezentowane na wystawie materiały pochodzą z prasy lokalnej zarchiwizowanej w bibliotece Archiwum Państwowego w Kaliszu oraz z następujących zespołów: Varia; Starostwo Powiatowe w Kaliszu; Komenda Powiatowa Policji Państwowej w Kaliszu; Akta stanu cywilnego Parafii Rzymskokatolickiej Kościelec; Akta miasta Kalisza; Akta miasta Sulmierzyce; Komunalna Kasa Oszczędności miasta Kalisza; Akta miasta Kępna; Starostwo Powiatowe w Krotoszynie; Akta miasta Pleszewa; Naczelnik Powiatu Kaliskiego.
Wystawę można oglądać pod linkiem: http://www.archiwum.kalisz.pl/wystawa-archiwalia-z-dreszczem
Katarzyna Krzywda, fot. zrzuty z ekranu
Napisz komentarz
Komentarze