Nowe centrum zdrowia w Kaliszu

Wielkopolski oddział NFZ rozstrzygnął kolejne konkursy na placówki udzielające pomocy dzieciom i młodzieży w kryzysie zdrowia psychicznego. Od lipca działalność rozpoczęło sześć nowych poradni psychologiczno-terapeutycznych oraz jedno Centrum Zdrowia Psychicznego - znajduje się ono w Kaliszu, prowadzi je Medix.

Poradnie i zespoły psychologiczno-terapeutyczne to miejsca, gdzie mali i młodzi pacjenci oraz ich rodziny mogą korzystać z pomocy psychologa, terapeuty i psychoterapeuty. Placówki te stanowią pierwszy poziom zabezpieczenia w modelu opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. Pacjenci mają otrzymać w nich pomoc jak najbliżej miejsca zamieszkania. 

W poradniach tych mogą korzystać m.in. z terapii indywidualnej, grupowej, a także rodzinnej. Po uruchomieniu sześciu nowych poradni z początkiem lipca, łącznie jest ich w Wielkopolsce 53 - informuje Wielkopolski oddział NFZ.

Centra Zdrowia Psychicznego znajdują się natomiast na drugim poziomie zabezpieczenia. Oferują pomoc w poradni zdrowia psychicznego, a także w oddziale dziennym. Nowe Centrum Zdrowia Psychicznego w Kaliszu będzie siódmą tego typu placówką w Wielkopolsce. 

 Centrum Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży z poradnią i oddziałami dziennymi rozpoczęło działalność w Kaliszu przy ul. Majkowskiej 13A.

Dodatkowo na drugim poziomie znajduje się także 15 samodzielnych poradni zdrowia psychicznego (bez oddziału dziennego).

Nowe poradnie psychologiczno-terapeutyczne od lipca zaczną przyjmować w:

1. Rawiczu przy ul. Podmiejskiej 8;
2. Turku przy ul. Gorzelnianej 1;
3. Krotoszynie przy ul. Rawickiej 54;
4. Niepruszewie przy ul. Starowiejskiej 19;
5. Otuszu 12A;
6. Złotnikach przy ul. Czołgowej 4.

Przypomnijmy, że według obecnego modelu opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży młodzi pacjenci w kryzysie zdrowia psychicznego, jeśli pozwala na to ich stan, powinni najpierw trafiać do poradni psychologiczno-terapeutycznych. Do poradni psychiatrycznej lub oddziału dziennego mogą zostać skierowani, jeśli wsparcie na pierwszym poziomie okaże się niewystarczające lub stan pacjenta wymaga interwencji psychiatry. Na drugim poziomie działają wspomniane Centra Zdrowia Psychicznego. Na trzecim natomiast znajduje się stacjonarna opieka w oddziale szpitalnym.

Mapę poradni na poszczególnych poziomach można znaleźć na stronie: https://pacjent.gov.pl/artykul/leczenie-psychiatryczne-mlodziezy-i-dzieci-mapa. 

***

Trudne emocje

Stereotypowo dzieciństwo i młodość utożsamiane są z okresem największej beztroski i szczęścia. Taki też jest przekaz wielu treści marketingowych. Jednak świat dzieci i młodzieży w rzeczywistości nie zawsze wygląda tak bajkowo.

Na przykład 17 proc. uczniów drugich klas podstawówki, określając swoje emocje i nastrój w minionym tygodniu, wskazało na poczucie smutku – wynika z badania przeprowadzonego w 2022 r. na zlecenie Rzecznika Praw Dziecka.

29 proc. uczniów klas szóstych odwoływało się do tej samej emocji, a do złego stanu zniechęcającego do aktywności aż 32 proc. Jeśli chodzi o licea i technika, to do tego rodzaju apatii przyznało się aż 49 proc. uczniów. Wskazywali one i oni również na przytłoczenie problemami (45 proc.) czy poczucie, że mają wszystkiego dość (44 proc.).

Według innego badania (przeprowadzonego w 2021 r. na zlecenie Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom) trzema najczęściej doznawanymi trudnymi emocjami wymienianymi przez uczniów szkół ponadpodstawowych było zdenerwowanie i rozdrażnienie (72 proc.), zniechęcenie i znużenie (62 proc.) oraz bezradność (57 proc.).

Oczywiście takich emocji doświadcza czasem każdy, ale co powiedzieć, gdy stają się one codziennością lub prowadzą do myśli i prób samobójczych? Najłatwiej powiedzieć, że „kiedyś takich problemów nie było”, a teraz młodzi są „delikatni jak płatki śniegu”. Z tym, że to nieprawda. Kiedyś o tych problemach po prostu się nie mówiło, a więc wydawało się, że nie istnieją.

Przyczyny kryzysu

Tymczasem są one faktem i wywołują je różne czynniki. Zaburzenia psychiczne u dzieci i młodzieży mogą mieć podłoże genetyczne, biologiczne, społeczne lub rodzinne. Uwarunkowania genetyczne wiążą się z występowaniem zaburzeń psychicznych w rodzinie lub zmianami w DNA, a biologiczne z wpływem somatyki (w dużym uproszczeniu: kwestii działania organizmu) na psychikę lub nadużyciem substancji psychoaktywnych.

Okolicznością stwarzającą ryzyko jest także to, jak dziecko lub młoda osoba funkcjonuje w rodzinie. Przemoc i zaniedbania rodziców są oczywistą drogą do dysfunkcji, ale zaniedbanie dziecka nie musi wiązać się ze skrajną i drastyczną historią. Uczniowie na różnych poziomach edukacji, odnosząc się do kwestii rodziny i czasu wolnego, najgorzej ocenili kwestię czasu.

21 proc. uczniów drugich klas podstawówki nie zgadzało się z twierdzeniem, że rodzice wystarczająco dużo im go poświęcają. Wśród uczniów klas szóstych uważało tak 16 proc., a wśród młodzieży licealnej / w technikum 20 proc. Ważne jest również to, jak młoda osoba odnajduje się społecznie i jak wygląda jej otoczenie.

Wpisują się w to relacje rówieśnicze, ale też sytuacja społeczno-ekonomiczna. Czasami te kwestie mogą się przeplatać. Z badań wynika, że czym gorsza sytuacja materialna młodej osoby, tym gorzej oceniane jest przez nią lub niego poczucie wsparcia od rówieśników. W ostatnich latach spada także średnia liczba bliskich szkolnych znajomości.

Niepokojące wyniki

Kolejnym źródłem negatywnych emocji może być szkoła. Badanie przeprowadzone w 2021 r. przez Centrum Edukacji Obywatelskiej w pierwszych dniach powrotu do nauki stacjonarnej wykazało, że aż dla 73 proc. badanych uczniów powrót do szkoły oznaczał stres, a 52 proc. wyrażało w związku z nim tylko negatywne emocje.

Badania prowadzone cyklicznie przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom potwierdzają te wyniki – poziom stresu szkolnego w 2021 r. był najwyższy od lat. Od 2016 r. poziom stresu odczuwanego przez uczniów (przez dziewczęta w szczególności) tylko rośnie.

Te wyniki są wyjątkowo niepokojące, jeśli weźmiemy pod uwagę, że stałe odczuwanie stresu w szkole może doprowadzić m.in. do wypalenia uczniowskiego, które ma szanse przerodzić się w późniejsze wypalenie zawodowe; generuje też inne zaburzenia zdrowotne.

W sieci

Na sam koniec zostawiliśmy ważny aspekt, który dotyczy nie tylko młodych ludzi, ale i osób dorosłych. Chodzi o przeniesienie dużej części naszego życia do sfery online, co przynosi ze sobą niestety nie tylko korzyści.

Świat online wpłynął na to, w jaki sposób spędzamy czas wolny. Nie chodzi o to, by „z automatu” potępiać elektroniczną rozrywkę – jest ona przecież już częścią codzienności, szczególnie w przypadku dzieci i młodzieży.

Problem zaczyna się, kiedy bycie online przestaje być częścią, a staje się w zasadzie całością funkcjonowania, a młode osoby korzystają z „rozrywek” takich jak tzw. patostreamy czy pornografia lub czerpią z nierealistycznych wzorców piękna.

Oto przykłady:

• 31 proc. osób w wieku 16-17 lat deklaruje stałe (w ich odczuciu bez przerwy) korzystanie z mediów społecznościowych. 40 proc. mówi o kilkurazowym dziennym użyciu;
• 43 proc. dziewczynek stosuje filtry lub inne sposoby na udoskonalenie zdjęcia przed publikacją;
• 83 proc. uczniów ze szkoły średniej deklaruje, że ich rówieśnicy oglądają pornografię.

źródło - 

Źródła:

• BRPD, Ogólnopolskie badanie jakości życia dzieci i młodzieży w Polsce, 2022, online: https://brpd.gov.pl/wp-content/uploads/2022/03/Za proc.C5 proc.82 proc.C4 proc.85cznik-do-informacji-o-dzia proc.C5 proc.82alno proc.C5 proc.9Bci-RPD-za-rok-2021-Raport-z-og proc.C3 proc.B3lnopolskiego-badania-jako proc.C5 proc.9Bci- proc.C5 proc.BCycia-dzieci-w-Polsce-PDF-42MB.pdf
• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Dzieci się liczą 2022, online: https://fdds.pl/co-robimy/raporty-z-badan/2022/dzieci-sie-licza-2022.html
• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Wpływ korzystania z social mediów na postrzeganie swojego ciała przez nastolatki_ków, 2021, online: https://fdds.pl/co-robimy/raporty-z-badan/2021-2/wplyw-korzystania-z-social-mediow-na-postrzeganie-swojego-ciala-przez-nastolatki-kow.html
• Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom & CBOS, Młodzież 2021, 2021, online: https://www.kbpn.gov.pl/portal?id=15&res_id=13361959
• NASK, Nastolatki 3.0 2021, online: https://www.nask.pl/pl/raporty/raporty/4295,RAPORT-Z-BADAN-NASTOLATKI-30-2021.html
• Centrum Edukacji Obywatelskiej, Szkoła ponownie czy szkoła od nowa?, 2021, online: https://ceo.org.pl/wp-content/uploads/2022/07/szkola_ponownie_czy_szkola_od_nowa_publikacja_centrum_edukacji_obywatelskiej_czerwiec2021.pdf