Odnaleziono miejsce pochówku biskupa Juliusza Burschego

Poszukiwania zaczęły się w ubiegłym roku. Z jednej strony zachowało się sporo dokumentów: dotyczących pobytu w obozie koncentracyjnym, akt zgonu, a nawet kremacji. Zabrakło precyzyjnej informacji o miejscu pochówku.

Z dokumentacji, jaka zachowała się w Archiwum Federalnym w Belinie wynikało, że biskup Juliusz Bursche 19 lutego 1942 roku trafił do szpitala Sachsenhausen. Był nieprzytomny. Od dwóch lat przebywał w tzw. Zellenbau, które było miejscem odosobnienia i przetrzymywania także m.in. gen. Stefana Roweckiego, na terenie obozu koncentracyjnego pod Berlinem. Dla 80-letniego duchownego panujące tam warunki okazały się śmiertelne. Z zachowanego aktu zgonu wynika, że zmarł następnego dnia o 21:35. Miał zapalenie płuc i udar.

Na dokumencie podpisały się aż trzy osoby, co świadczy o tym, że pochodzący z Kalisza luterański biskup był bardzo ważnym dla Niemców więźniem. Tam też umieszczono informację o przekazaniu zwłok krematorium Berlin-Wedding przy Gerichtstrasse. W tym palono ciała więźniów skazanych na karę śmierci, a akta dotyczące kremacji nadal są przechowywane w administracji cmentarzy berlińskich. Wśród tysięcy dokumentów Paweł Woźniak trafił na notatkę o skremowaniu zmarłego Juliusza Burschego 24 lutego 1942 roku o godzinie 11:15. Trudniej było odczytać adnotację o miejscu umieszczenia urny. Tutaj bezcenny okazał się Klaus Leutner, który stwierdził, że litery RKDF wskazują na cmentarzu Reinckendorf. 

Nekropolia także posiadała kompletną dokumentację dotyczącą duchownego, który został pochowany cztery dni po kremacji w VI kwaterze, w rzędzie V w grobie numer 45. By odnaleźć grób potrzebne były stare i jak się okazało bardzo dokładne plany kwater berlińskiego cmentarza. Zgodnie z prawem po 20 latach mija tzw. ważność grobu. Jednak w miejscu grobu biskupa nie dokonano żadnego nowego pochówku. Teraz konieczne są badania, które potwierdzą, czy we wskazanej lokalizacji znajduje się urna z prochami duchownego. Te przeprowadzi Biuro Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej.

Ks. dr Juliusz Bursche (1905-1942) urodził się 19 września 1862 r. w Kaliszu. Po studiach w Dorpacie został ordynowany 30 listopada 1884 r. przez biskupa Pawła von Evertha w Warszawie. Od roku 1895 do 1904 roku był radcą Konsystorza.

Pod koniec grudnia 1904 r. został mianowany przez cara rosyjskiego Mikołaja II generalnym superintendentem Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. W dniu 22 stycznia 1905 r. w kościele św. Trójcy w Warszawie odbyła się jego uroczysta instalacja na ten dostojny urząd. Instalacja odbyła się zgodnie z Agendą dla Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Królestwie Polskim. Na akt ten złożyło się odczytanie przez świeckiego członka konsystorza — von Peetza – „ukazu” carskiego, przemówienie prezesa generała Burmana i nałożenie przez niego generalnemu superintendentowi złotego krzyża biskupiego.

W latach 1915-1918 superintendent generalny J. Bursche był na zesłaniu w Rosji. Przez Sztokholm powrócił do niepodległej Ojczyzny w lutym 1918 r., obejmując ponownie obowiązki zwierzchnika Kościoła. Zgodnie z nowym Zasadniczym Prawem Wewnętrznym Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i ustawą państwową w dniu 3 lipca 1937 r. ks. dr Juliusz Bursche został jednomyślnie wybrany pierwszym Biskupem Kościoła. W ten sposób godnie uhonorowano ks. Juliusza Burschego w uznaniu jego ogromnych zasług dla Kościoła i Polski.

Ks. biskup dr Juliusz Bursche nie doczekał uroczystej konsekracji biskupiej. Po aresztowaniu został „konsekrowany” ofiarą krwi w hitlerowskim obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen-Oranienburg, gdzie zmarł w dniu 20 lutego 1942 r. w nieznanych okolicznościach.

AW, na podstawie Wiadomości TVP, zdjęcia autor, internet, nota biograficzna: luteranie.pl