Urodził się w 1942 roku w Górkach, w Puszczy Kampinowskiej. Był najmłodszym z sześciorga rodzeństwa. Matka zmarła na gruźlicę, gdy artysta miał 2 lata. Ojciec zginął w obozie koncentracyjnym, nigdy go nie poznał. Dzieciństwo spędził w domach dziecka i szpitalach m.in. w Kaliszu. Z powodu gruźlicy spędził parę lat w sanatorium w Kamiennej Górze. Po II wojnie światowej zaopiekowała się nim korespondencyjnie amerykańska aktorka Joan Tompkins. Swoją rodzinę odnalazł przez Czerwony Krzyż, dopiero ok. w 20 roku życia.
W młodości zdawał do Liceum Sztuk Pięknych w Poznaniu, ale jak pisze w swojej autobiografii, nie został przyjęty, gdyż komisja egzaminacyjna nie uwierzyła mu, że πr² to wzór na pole kwadratu. Został wysłany na naukę zawodu szewca do Zakładu Szkolenia Inwalidów we Wrocławiu. Szkołę ukończył w 1963 roku, jako mechanik precyzyjny, podjął pracę jako praktykant maszyn biurowych w CMB w Kaliszu.
W 1966 zajął się fotografią. Stworzył tysiące fotograficznych autoportretów. Wcielał się w znane postaci z historii, literatury, polityki, kultury, a także wymyślone przez siebie typy ludzkie.
Wśród jego zdjęć znajdziemy m.in. Chrystusa, Fidela Kastro, Piłsudskiego, Hitlera, Matkę Teresę z Kalkuty czy Gandhiego, ale również postaci, które można interpretować na wiele sposobów.
Swoje ciało traktował jako medium trwającego od pół wieku, konsekwentnie realizowanego projektu artystycznego, będącego totalnym dziełem otwartym. Był zarazem reżyserem i aktorem, charakteryzatorem i kostiumografem, wreszcie artystą – fotografem i archiwistą własnych dokonań.
Wykorzystując możliwości aparatu cyfrowego, nagrywał również performance’y dokamerowe, będące rejestracją improwizowanych utworów wokalnych. Sam o sobie mówił: „Nie stosuję peruk, trików, natomiast wykorzystuję wszystko, co dzieje się z moim organizmem, jak: odrastanie włosów, ubytek zębów, choroby, starzenie się itp.”.
Wystawy indywidualne jego prac odbyły się m.in. w: Kopenhadze, Beverly Hills, Warszawie, Wrocławiu, Łodzi, Kaliszu, Radomsku czy Gnieźnie.
Brał udział w dwóch wystawach zbiorowych:
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa 1992
Po co wojny są na świecie. Sztuka współczesnych outsiderów, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa 2016
Zrealizowano trzy filmy o jego życiu i twórczości:
„Amator”, reż. M. Nowakowski, (1978),
„Incognito” reż H. Dederko (1988),
„Dziecko z katalogu” reż. A. Albrecht (1994)
Zrealizowana została również jedna etiuda „Ja Machciński” (reż. E.K. Rząd). Reżyser Henryk Dederko za film „Incognito” otrzymał wyróżnienie na festiwalu w Norymberdze oraz Grand Prix na Festiwalu Filmów o Sztuce w Zakopanem w 1992 r.
O metodzie twórczej Tomasza Machcińskiego napisano bardzo wiele. Sam artysta dużo na ten temat mówił, podkreślając, że wykorzystuje tylko naturalne procesy związane z fizycznymi zmianami organizmu (wypadania i odrastania włosów, powstawanie zmarszczek, chudnięcie itp.). Niczego nie robi pochopnie; do pokazania kolejnych wcieleń przygotowuje się metodycznie, fizycznie i mentalnie. Nie lubił porównań - używanych przez krytyków sztuki - do innych artystów, nawet jeśli są to nazwiska światowego formatu (Cindy Sherman). Nie lubił też, gdy jego działalność ktoś próbuje zaszufladkować (outsider, sztuka surowa, art brut). Sam widział siebie jako twórcę i badacza - odkrywcę nieśmiertelności sportretowanej w tysiącach twarzy z jego fotografii.
RED, Galeria TAK, wikipedia, Anna Tabaka „Machciński, czyli świat”,
Napisz komentarz
Komentarze