Zamiast zasiłków i świadczeń – 1200 zł dla każdego. Czy dochód podstawowy to dobry pomysł?

Czym jest Bezwarunkowy Dochód Podstawowy?

To świadczenie pieniężne, jakie mogłoby być wypłacane przez państwo każdemu obywatelowi niezależnie od wykonywania przez niego pracy, wysokości dochodu czy poziomu zamożności. Wypłata takiego świadczenia miałaby na celu zaspokojone podstawowych potrzeb każdego człowieka.

Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego nie realizuje żadne państwo świata. Jednak jest to rozwiązanie coraz częściej dyskutowane w kontekście wyzwań, przed jakimi stoi obecnie funkcjonujący system państwa opiekuńczego.

Do wyzwań tych należą między innymi luki w dostępie do świadczeń socjalnych związane z pracą na podstawie tzw. elastycznych form zatrudnienia, niska trwałość zatrudnienia związana ze zmieniającym się zapotrzebowaniem na kwalifikacje pracowników, a także związana z tym konieczność zmiany lub podnoszenia kwalifikacji w cyklu trwania życia jednostki.

Dochód podstawowy miałby odpowiadać na te wyzwania i ewentualne luki obecnie funkcjonującego systemu zabezpieczeń i pomocy społecznej poprzez zapewnienie wypłaty świadczenia każdej osobie bez konieczności wykazywania faktu spełnienia jakichkolwiek warunków.

1200 zł dla dorosłego, 600 zł dla dziecka

Sfinansowanie programu wymagałoby rezygnacji z obecnych świadczeń socjalnych, a także podwyższenia części podatków. Program przewidywałby wypłatę co miesiąc kwoty 1200 zł osobie dorosłej i 600 zł dla dziecka.

 Po wstępnych przeliczeniach Polski Instytut Ekonomiczny uznał, że państwo kosztowałoby to 376 miliardów złotych.  Dla porównania w 2018 roku łączna kwota wydatków na cały system zabezpieczeń i pomocy społecznej wyniosła 343 miliardy złotych,  z czego 229 mld stanowiły wydatki na renty i emerytury zaś 114 mld PLN na pozostałe formy wsparcia i pomocy socjalnej.

Co na to Polacy?

57% Polaków wprost przyznaje, że nie słyszało wcześniej o tym projekcie, 30 % uważa, że słyszało, jednak nie śledzi dyskusji związanej z tym tematem. Na bieżąco monitoruje dyskusję zaledwie 13% osób.

W ten sposób okazuje się, że aż 87% obywateli nie zna szczegółów dotyczących programu. Na pytanie Polskiego Instytutu Ekonomicznego wszystkich respondentów co uważają, poparcie wynosiło około 50%.

Połowa Polaków w  wieku 18-64 lat (51 proc.) poparłaby wprowadzenie w Polsce Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego. Poparcie to znacznie spada, gdy uwzględni się konkretne możliwości finansowania dochodu podstawowego. Osiągnęłoby ono poziom 30 proc., gdyby jego finansowanie wymagało znacznego wzrostu podatków, 28 proc. – gdyby finansowanie wymagało rezygnacji z części usług i świadczeń socjalnych oraz 24 proc. – gdyby finansowanie wymagało wzrostu zadłużenia Polski.

Koncepcja odpowiada większości osób, które są bezrobotne lub zajmują się domem oraz tym do 25 roku życia nie posiadające stałego dochodu. Tym samym 73% pracujących Polaków twierdzi, że świadczenie nie miałoby wpływu na ich pracę.

Jak czytamy w raporcie Polskiego Instytutu Ekonomicznego, najważniejszy argument, który przemawia za dochodem podstawowym to przede wszystkim fakt, że wzrosłaby aktywność zawodowa przez zniesienie innych świadczeń. Przeciwko dochodowi wskazuje się przede wszystkim brak możliwości sfinansowania świadczenia, bo prowadziłoby do znacznego wzrostu opodatkowania.

Cały raport znajduje się TUTAJ

Polski Instytut Ekonomiczny, JF, AG fot. Twitter Polski Instytut Ekonomiczny