Numizmaty i numizmatyka
Mianem numizmatów określa się stare monety i banknoty. Pojęcie to opisuje także dawne medale za zasługi, które posiadają nie tylko wartość pieniężną, ale są cenne również ze względu na swoje walory historyczne. Nieodłącznym terminem pojawiającym się przy rozmowach o numizmatach jest numizmatyka - opisuje ona kolekcjonowanie i naukę historyczną, zajmującą się badaniem monet i środków płatniczych. Dziedzina ta pozwala na dokładne rozpoznanie monety, a także oszacowanie jej historii, powstania i okoliczności jej rozpowszechniania. Numizmatyka odpowiada na wiele pytań związanych z pochodzeniem środków pieniężnych, w tym także osadza je w okresach historycznych i stara się opisać panującą w tym czasie sytuację polityczną oraz gospodarczą.
Jakie czynniki określają wartość numizmatu?
Numizmaty potrafią osiągać bardzo wysoką wartość, jednak nie każdy banknot i moneta są drogocenne. Decyduje o tym szereg czynników, które sprawiają, że jedne egzemplarze są droższe od innych. Niekiedy różnice pomiędzy numizmatami są bardzo małe, jednak mają istotny wpływ na oszacowaną wartość. Zwykle o tym, czy banknot i moneta są cenne decyduje:
- rzadkość, którą szacuje się na podstawie wiedzy o ilości wyemitowanych egzemplarzy; im mniej monet lub banknotów, tym większa szansa, że są one drogocenne,
- stan numizmatów, opisywany na podstawie kilkustopniowej skali; śladów użytkowania, otarcia i zarysowania na monecie powodują niższą wartość,
- rodzaj kruszcu, dotyczy to przede wszystkim monet; egzemplarze wybite ze złota są bardziej cenne od srebrnych odpowiedników,
- cechy charakterystyczne, które decydują o wyjątkowości danego numizmatu; mowa tu przede wszystkim o błędach seryjnych, krzywym wybiciu, czy unikalnym numerze seryjnym.
Czasem o wycenie numizmatu może decydować czynnik związany z okolicznościami emisji. Szczególnie pożądane przez kolekcjonerów są egzemplarze z pierwszych emisji banków lub przedmioty, z którymi wiążą się szczególne historie. Przykładem może być między innymi moneta wylicytowana za 16 mln złotych w Polsce - powstała ona z polecenia Brutusa w okolicach 44 roku p.n.e. i miała upamiętnić zabójstwo Cezara.
Wycena numizmatów u specjalistów
Posiadane numizmaty najlepiej wycenić u profesjonalistów. Określaniem wartości starych monet, banknotów i medali zajmują się specjaliści pracujący w sklepach numizmatycznych o wieloletnim stażu. Można także udać się do skupu monet, gdzie numizmatycy zajmą się szczegółową wyceną przyniesionego egzemplarza. Sama wycena składa się z kilku etapów, z których najważniejszy stanowi określenie najniższej ceny, jaką osiągają monety danego rodzaju. Następie ustala się współczynnik wzrostu wartości, o którym decyduje między innymi rzadkość danej monety. Na tej podstawie określa się szacunkową wartość, jaką egzemplarz może osiągnąć na rynku. W wielu przypadkach wycena monety jest całkowicie darmowa. Osoby zainteresowane sprzedażą mają jednocześnie możliwość zbycia posiadanego egzemplarza za zaproponowaną przez numizmatyka cenę.
Początki kolekcjonowania
Osoby chcące rozpocząć przygodę z numizmatyką powinny stale poszerzać swoją wiedzę w tym obszarze. Ważne będzie poznanie kryteriów, na podstawie których szacuje się wartość poszczególnych monet i banknotów, a także śledzenie aukcji, gdzie sprzedawane są numizmaty. Warto także określić swój pomysł na kolekcję. Zbieranie wszystkich monet bez ustalenia konkretnego rodzaju jest możliwe, ale ogranicza szansę na specjalizację. Do wyboru jest wiele kategorii monet i banknotów, z których można stworzyć kolekcję - to nie tylko numizmaty z okresu PRL, ale także nowożytne środki pieniężne emitowane przez NBP.
Napisz komentarz
Komentarze