Dokument można oglądać w korytarzu placówki. Dzięki temu zobaczą go nie tylko zainteresowani, którzy dość często odwiedzają gminę właśnie po to, by zobaczyć akt, ale także interesanci urzędu przy okazji załatwiania spraw formalnych. Dokument sporządzony jest odręcznym gotykiem w języku niemieckim. Jak mówi Krzysztof Rasiak, wójt gminy Przygodziece: – Akt ma przypominać Jana Mertkę jako istotną, symboliczną postać wielkopolskiego powstania, lokalnego bohatera, o którym należy pamiętać. Ta smutna pamiątka i świadectwo wydarzeń sprzed 100 lat może teraz służyć celom edukacyjnym.
Niebawem księga zgonów z 1918 roku, w której znajduje się informacja o śmierci Jana Mertki, trafi do Archiwum Państwowego. Dlatego obchody setnej rocznicy wybuchu powstania wielkopolskiego są jedna z ostatnich okazji, by zobaczyć akt w miejscu jego sporządzenia. W dokumencie odnotowano: "żołnierz Johan (Jan) Mertka, 19 lat, wyznania katolickiego, zamieszkały w Przygodzicach, urodzony w Przygodzicach, stanu wolnego, syn dożywotnika Józefa Mertka i jego Małżonki Magdaleny z domu Kasprzak w Szczypiornie dnia 27 grudnia 1918 zmarł".
Jan Mertka urodził się w 1899 roku w Przygodzicach. Pracował m.in. na kolei, w 1915 roku wyjechał do pracy do Westfalii. Przez pewien czas był wcielony do armii pruskiej. Po powrocie w rodzinne strony został przydzielony do I Batalionu Pogranicznego Poznańskiego. 27 grudnia pełnił służbę patrolową w okolicach Boczkowa. W jej trakcie został śmiertelnie postrzelony. Spoczywa na cmentarzu przy ul. Limanowskiego w Ostrowie Wielkopolskim. Został uhonorowany pomnikiem w Boczkowie, ulicą w Ostrowie Wielkopolskim i Nowych Skalmierzycach.
Jego imię nosi też jedna z przygodzickich ulic, ufundowano mu także pamiątkową tablicę. Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 roku w Poznaniu i było największym zrywem niepodległościowym na terenie zaborów, zakończonym zwycięstwem. Wojska powstańcze wyzwoliły wtedy spod władzy niemieckiej niemal całą Wielkopolskę.
Szacuje się, że w powstaniu wielkopolskim walczyło kilkudziesięciu mieszkańców gminy Przygodzice. Pamiątki po nich można oglądać między innymi w szkolnej izbie pamięci w Jankowie im. Powstańców Wielkopolskich i Chacie Regionalnej w Przygodzicach. O niepodległościowym zrywie przypomina także przygodzicki pomnik stojący przy urzędzie gminy, upamiętniający 64 poległych w I wojnie światowej, powstaniu wielkopolskim, wojnie polsko-bolszewickiej i II wojnie światowej. Plac w centrum tej wsi, to właśnie Plac Powstańców Wielkopolskich.
AW, T. Wojtasik, UG w Przygodzicach
Napisz komentarz
Komentarze