Goszczanowskie Turczynki – tajemnica morderstwa sprzed 350 lat ZDJĘCIA 18+

Goszczanów to malownicza wieś położona w powiecie sieradzkim, oddalona od Kalisza o około 30 km. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z XII wieku. Jedną z atrakcji tej miejscowości i dumą zarazem, jest piękny kościół św. Marcina i Stanisława, usytuowany na wzniesieniu, a pochodzący z roku 1666. Posiada bogatą historię, okraszoną licznymi legendami, podziemia i krypty, w których spoczywają mumie. Historię tego miejsca próbują zbadać członkowie Regionalnej Grupy Historycznej „Schondorf”, przy pomocy ks. Grzegorza oraz organisty Bogumiła Kaczorkiewicza. - Zaczęło się to w roku 1646. Kościół nasz spłonął, parafia Goszczanów została bez świątyni i miejscowy szlachcic, właściciel Poniatowa postanowił ufundować kościół - mówi Bogumił Kaczorkiewicz, organista w Kościele w Goszczanowie. - Nie zrobił tego bez przyczyny, mianowicie jego syn Stanisław  Poniatowski, dostał się do niewoli tureckiej, prawdopodobnie w roku 1648 pod Zbarażem. Długo nie wracał z tej wojny, ojciec modlił się o powrót syna, więc powziął tę myśl, żeby wybudować właśnie kościół w goszczanowskiej parafii.

- Kościół ufundował 360 lat temu miejscowy szlachcic, właściciel Poniatowa - mówi Bogumił Kaczorkiewicz, organista w Kościele w Goszczanowie

Miłość, nienawiść i śmierć na weselu

Tymczasem młody Stanisław Poniatowski, oszczędzony ze względu na swój młody wiek, dostał się do pałacu dostojnika nad Morzem Czarnym. Jak głosi legenda, szybko zdobył szacunek władcy i jeszcze ważniejszą miłość jego dwóch córek. Młodzieniec często przekradał się do haremu, gdzie opowiadał o swojej ojczyźnie. Siostry postanowiły uciec ze Stanisławem.

W rodzinnym majątku pojawił się po upływie 20 lat. Turczynki, które sprowadzi, liczyły na małżeństwo z dziedzicem Poniatowa. Nasze prawo nie pozwalało jednak na poligamię. Jedna z sióstr musi zostać oddalona, natomiast z drugą Poniatowski stanął na ślubnym kobiercu.

Jak mówi legenda opisana na stronie grupy „Schondorf”: „Wyprawiono huczne prawdziwie sieradzkie wesele. Przygrywała żydowska kapela, tańczono „chodzonego”, „trzęsionego”, „wyrwasa”. Potem nadszedł czas na oczepiny i gościom podano słodki wywar miodu i korzeni. Nagle po wypiciu trunku obie siostry dostały nagłych boleści. Oblubienica umarła na rękach pana młodego, a siostra u ich nóg… Nikt na pewno nie wie, kto dokonał zbrodni: czy odtrącona i chora z zazdrości siostra, czy też pełna nienawiści, żądzy bogactwa i władzy macocha”.

"Zatańczył" z nią i zmarł

Mumie Turczynek i rodziny Poniatowskich spoczywają po dziś dzień w kryptach goszczanowskiego kościoła. W jaki sposób dokonano ich mumifikacji? - W tamtych czasach, o czym można poczytać w bardzo dobrych periodykach, mumifikacja przebiegała już w sposób bardzo określony – mówi Renata Paprota z RGH „Schondorf”. - Najpierw moczono ciało w occie, nacierano spirytusem, wyciągano wszystkie wnętrzności i te zwłoki były nacierane kilkakrotnie spirytusem, moczone w octach. Potem je chowano. Kładło się takie ciało na rdest ptasi, który zapobiegał dodatkowemu gniciu i smrodowi, który mimo wszystko się pojawia.

Jedna z Turczynek, być może panna młoda zamordowana na własnym weselu

Do dziś tylko jedna z mumii zachowała się w dobrym stanie. Jak podkreślają członkowie grupy „Schondorf”, jeszcze kilkanaście lat temu miała na sobie białą suknię (panna młoda?), widoczne długie czarne włosy i zadbane paznokcie, do tego długie, czarne rzęsy i brwi.

Druga jest mocno zniszczona. Jak mówi legenda, w czasie II wojny światowej jeden z niemieckich żołnierzy zaczął z nią tańczyć, dokonując tym samym jej uszkodzeń. Co ciekawe, niebawem ów Niemiec nagle zmarł.

Pięć kolejnych mumii i tajemniczy tunel

W podziemiach goszczanowskiego kościoła znajduje się również krypta Poniatowskich, a w niej kolejnych pięć mumii. - Mimo wszystko czas nie obszedł się z nimi zbyt dobrze. Jedna z nich jest zachowana najlepiej, to najprawdopodobniej winowajca całej historii z Turczynkami, Stanisław Poniatowski – mówi Renata Paprota z RGH „Schondorf”.

W kościelnej krypcie spoczywają ponadto mumie członków rodziny Poniatowskich

Legendy dotyczące goszczanowskiego kościoła mówią też o podziemnym tunelu prowadzącego do sąsiedniego Poniatowa.- Według lokalnego świadka, z kościoła w Goszczanowie do odległego o 3 km Poniatowa – miejscowości, gdzie mieszkali Poniatowscy, fundatorzy kościoła, biegł tunel. Legenda jest dosyć obfita, czasami mówi się, że nawet kareta z końmi mogła się nim poruszać. Naoczny świadek twierdzi, że jest taki tunel i że najprawdopodobniej ta ściana, która mieści się za mną, jest zamurowanym wejściem do tego tunelu – opowiada Renata Paprota.

Według badaczy to zmumifikowane ciało Stanisława Poniatowskiego, który sprowadził do majątku Turczynki

O tajemnicach podziemi goszczanowskiego kościoła można mówić jeszcze długo. Z pewnością przed członkami Regionalnej Grupy Historycznej „Schondorf” jeszcze dużo pracy do wykonania, aby rozwiać wiele mitów i legend związanych z tym miejscem i poznać jak najwięcej prawdy historycznej. Kościół w Goszczanowie razem z jego kryptami, można też zwiedzić wirtualnie, klikając TUTAJ.

Jak mówi Renata Paprota z grupy „Schondorf”, pod goszczanowskim kościołem może być jeszcze tunel prowadzący do Poniatowa

Tomasz Dalinkiewicz, MIK, fot. TD